Świątynia Hatszepsut – budowla sakralna ku czci królowej Egiptu

Świątynia Hatszepsut znajduje się na terenie starożytnej miejscowości Teby, w mieście Luksor. Jest jedną z niewielu budowli tego typu, wzniesionych na żądanie… władczyni!

Świątynia Hatszepsut – „najwspanialsza ze wspaniałych”

Świątynia Hatszepsut to budowla sakralna wzniesiona w XV w. p.n.e., przez Senenmuta – zaufanego sługę królowej Hatszepsut. Władczyni Egiptu życzyła sobie, aby świątynia spełniała pewne warunki. Po pierwsze, miała opowiadać historię jej życia, wraz z czasami objęcia tronu. Po drugie, chciała, by budowla swoim rozmiarem przewyższała inne, ówczesne obiekty. Kompleks został wybudowany u podnóży ogromnej ściany skalnej, dzięki czemu idealnie wtapia się w wapienne klify.

Budowa i plan świątyni

Wykuta w skale świątynia składa się z trzech połączonych ze sobą tarasów. Aby dostać się do najniższego, należy przejść drogą, ciągnącą się między posągami sfinksów i obeliskami. Drugi taras był ozdobiony reliefami, przedstawiającymi sceny z życia władczyni. Na środkowym tarasie znajduje się kaplica bogini Hathor oraz kaplica boga Anubisa. Na górnym tarasie znajdował się dziedziniec wraz z wejściami do komory odrodzenia Hatszepsut i jej ojca. Przed kolumnami trzeciego tarasu stały niegdyś posągi boga Ozyrysa, które niestety nie przetrwały do dziś.

Lokalizacja – jak dotrzeć do świątyni?

Jednym ze sposobów na dotarcie do świątyni jest piesza wędrówka szlakiem od Doliny Królów. Spacer zajmuje mniej więcej 30min. Do świątyni można dostać się również bezpośrednio z miasta Luksor samochodem lub taksówką. Niektóre hotele oferują prywatne autobusy, które kursują o określonych godzinach, bezpośrednio na miejsce i z powrotem. Ciekawą opcją jest również wykupienie wycieczki z przewodnikiem, dzięki której program zobaczysz również inne atrakcje w pobliżu oraz będziesz mógł popłynąć w rejs po Nilu.

Polsko-Egipska misja archeologiczno-konserwatorska

Została utworzona w 1961 r. przez prof. Kazimierza Michałowskiego. Od tej pory badacze, architekci i archeolodzy, zaczęli prace nad dokumentacją i, przede wszystkim, rekonstrukcją świątyni. Dzięki zaangażowaniu wszelkich specjalistów, w 2002 r. świątynia została częściowo otwarta dla zwiedzających. Niektóre części kompleksu doczekały się uroczystego otwarcia dopiero w 2015 i 2017 roku. Dodatkowo, Polscy archeolodzy dokonali niebywałego odkrycia. Podczas prac terenowych w 2019 r. w Deir el Bahri odkryli kamienną skrzynię, prawdopodobnie z 3500 r. p.n.e.

Nowe znalezisko

Zdaniem profesorów, skrzynia była bardzo dobrze ukryta, ponieważ przypominała kamienny blok. We wnętrzu kamiennej skrzyni znaleziono kilka pakunków owiniętych w lniane płótno. Były to gęsie jaja oraz szkielet. Badacze podejrzewają, że powyższe przedmioty zostały złożone w ofierze. Oprócz tego znaleziono również skrzynkę, na której widniało jedno z imion faraona Totmesa II. Archeolodzy mają nadzieję, że to odkrycie może świadczyć o znajdującej się w pobliżu grobowej kaplicy, której dotąd nikt nie odnalazł.

Zwiedzanie obiektu

Większa część kompleksu jest odtworzeniem dawnej zabudowy oryginalnej świątyni. Podczas zwiedzania warto zwrócić uwagę na zachowane reliefowe dekoracje oraz ścienne napisy i malowidła. Na zwiedzanie obiektu warto przeznaczyć od 1 do 2 godzin. Bilet wstępu kosztuje około 50 funtów egipskich, co daje około 6-10 USD.

Historia Świątyni

Hatszepsut objęła rządy po zmarłym mężu – Totmesie II. W czasach swego panowania pozytywnie wpłynęła na sytuację gospodarczą oraz społeczno-ekonomiczną całego kraju. Wszystko to działo się w czasach kształtowania się Nowego Państwa. Wówczas szczególną uwagę przykładano do rozwoju infrastruktury i handlu. Największym osiągnięciem architektonicznym tamtego okresu jest właśnie Świątynia królowej Hatszepsut.

Inspiracja pobliskimi grobowcami

Budowla znacznie różniła się architektonicznie od pozostałych obiektów, które powstały do tego czasu. Łączyła w sobie styl starożytnej Grecji oraz Rzymu, a także nawiązywała do nowego, klasycystycznego stylu. Budowa świątyni zajęła około 15 lat. Dawniej, w miejscu świątyni znajdował się grobowiec Mentuhotepa – założyciela XI Dynastii. Planując budowę świątyni, królowa oraz architekt czerpali inspiracje ze znajdującej się w pobliżu świątyni Mentuhotepa II.

Hatszepsut – nieznana historia

Hatszepsut po śmierci została niemalże zapomniana, a jej historia całkowicie zniknęła ze świątyni i wszystkich innych pozostałości po jej panowaniu. Przez brak dowodów życia, nikt nie szukał miejsca jej pochówku czy śmierci. Historię królowej poznano dopiero w 2007 roku, dzięki odczytaniu hieroglifów z pozostawionych kamiennych płyt w sąsiadującej Dolinie Królów.

Hatszepsut – zapomniana Królowa Górnego i Dolnego Egiptu

Pasierb Hatszepsut – Totmes III – po śmierci królowej, nie wypowiadał się na temat jej rządów. Twierdził, że lata jego panowania powinny być liczone od śmierci jego ojca, a nie od śmierci macochy. Dodatkowo, Totmes III rozkazał zniszczyć podobizny królowej. Chciał całkowicie wymazać jej postać z kart historii. Dopiero w połowie XIX wieku, archeolodzy trafili na zniszczone pomniki królowej. Badacze niestety nie potrafili jeszcze odczytywać hieroglifów, dlatego odkrywanie prawdziwej historii Hatszepsut zajęło im wiele lat.

Historia Hatszepsut

Hatszepsut była córką królowej Ahmose i Totmesa I. Mając około 20 lat, poślubiła swego przyrodniego brata Totmesa II. Była prawdopodobnie najważniejszą spośród kobiet obejmujących władzę w starożytnym Egipcie. Za jej panowania, był spokoju i dobrobyt, dzięki którym królestwo mogło się rozwijać. W trakcie jej rządów znaczenie zyskiwały różne zajęcia artystyczne. Jej świątynia grobowa jest najlepszym przykładem inspirującego dziedzictwa architektonicznego Egiptu. Poza świątynią milionów lat, zleciła inne budowle, np. Świątynię w Karnaku oraz Czerwoną Kaplicę (znaną również jako kaplica Świętej Barki).

Świątynia Hatszepsut – podsumowanie

Dzięki odkyciu grupy wybitnych archeologów, świat w końcu mógł usłyszeć historię królowej Hatszepsut. Choć jej pasierbowi prawie udał się plan wymazania jej z kart historii, obecnie znamy już prawdę, jeśli chodzi o okoliczności powstania tej monumentalnej budowli. Fakt, że jest to jedna z nielicznych świątyni powstałych dla kobiety-faraona w historii, jest kolejnym powodem, dla którego warto odwiedzić to miejsce.