Morze Egejskie – informacje geograficzne. Atrakcje turystyczne

Etymologia nazwy najczęściej odnosi się do mitycznej postaci Egeusza – króla Aten, ojca lub ojczyma Tezeusza. Władca miał rzucić się ze skały w objęcia Posejdona, kiedy zobaczył na horyzoncie czarny żagiel, pozostawiony na maszcie przez pomyłkę. Morze Egejskie to 196 350 km² wód pomiędzy Półwyspem Bałkańskim, Azją Mniejszą oraz wyspami Kithira, Kreta, Karpatos i Rodos. Większa część akwenu należy do Grecji, ale konflikty z Turcją praktycznie nigdy nie wygasają – czasami wykraczają daleko poza granice międzynarodowej dyplomacji. Turyści mogą spędzać czas na pięknych plażach, wybrać się w rejs, zwiedzać zabytki starożytności i muzea pełne bezcennych eksponatów, korzystać z dogodnych warunków do uprawiania wielu sportów czy poznawać lokalną kulturę, restauracje i kluby nocne.

Morze Egejskie – wewnątrzkontynentalny akwen

Morze Egejskie leży w jego północno-wschodniej części. Od Morza Marmara dzieli je cieśnina Dardanele, wodne połączenie z Morzem Jońskim zapewnia wykopany pod koniec XIX stulecia Kanał Koryncki. Długość akwenu to 649 km, szerokość wynosi 320 km. Średnia głębokość to 377 metrów, a największą głębia na Morzu Egejskim sięga ok. 2529 m (niektóre źródła podają głębokość maksymalną 2591 m). Na dnie, które tworzy egejska mikropłyta tektoniczna, występują liczne rowy i baseny – największe są Rów Anatolijski i Rów Kreteński. Wewnętrznie akwen dzieli się na:

• północne Morze Trackie;
• południowo-zachodnie Morze Mirtejskie;
• południowe Morze Kreteńskie.

Linia brzegowa Morza Egejskiego

Linia brzegowa jest niezwykle długa i postrzępiona. Zarówno na stałym lądzie, jak i na wyspach, występuje wiele zatok i półwyspów. Pomimo licznych rzek, które zasilają Morze Egejskie w słodką wodę – to m.in. Maritsa, Mesta, Menderes, Struma czy Wardar – średnie zasolenie wynosi od 33 do 39 promili. To wartości typowe także dla bardziej otwartych obszarów Morza Śródziemnego. Temperatura wód powierzchniowych to 22–25°C latem i 11–16°C zimą. Główne porty to:

• w Grecji:
• Eleusis;
• Pireus;
• Saloniki;
• w Turcji:
• Aliağa;
• Burhaniye;
• Izmir.

Greckie i tureckie terytoria – o co trwa spór pomiędzy tymi państwami?

Spory Grecji z Turcją (i vice versa) wynikają z różnych interpretacji prawa międzynarodowego dot. wód terytorialnych oraz treści traktatów podpisanych jeszcze w pierwszej połowie XX wieku. Niektóre incydenty przynoszą ofiary w ludziach, choć nie doszło (jeszcze) do regularnej wojny. Zagrożenie sprawia, że turystyka i żegluga nie wszędzie rozwijają się równie prężnie – przedmiotem konfliktów są:

• przynależność terytorialna niektórych wysp;
• prawa do połowów (poszerzanie pasa wód terytorialnych wokół greckich wysp do 10 mil morskich);
• dostęp do surowców, jakie posiada morze wewnątrzkontynentalne i jego wyspy (m.in. nieeksploatowane złoża gazu ziemnego).

Główne wyspy na Morzu Egejskim – Rodos, Cyklady, Chios, Eubea, Lesbos, Imroz

Niektóre skrawki lądu nie mają nawet własnej nazwy. Setki, tysiące wysp i wysepek mają łącznie ok. 9,1 tys. kilometrów kwadratowych. Wyspy Egejskie dzieli się na 5–6 archipelagów:

• Cyklady;
• Dodekanez;
• Wyspy Sarońskie;
• Kreta z wyspami przybrzeżnymi;
• Sporady Północne (w tym Eubea);
• Sporady Południowe (wg części geografów składają się z całego Dodekanezu oraz wysp Chios, Ikaria, Lesbos, Samos).

Na obszarze Morza Egejskiego znajdują się 2 czynne wulkany – Nisiros w archipelagu Dodekanez oraz Thólos Naftílos (wyspa Kajmeni, część Santorynu na Cykladach). Dużą popularnością wśród turystów cieszą się także:

• Angistri;
• Astipalea;
• Bozca;
• Hydra;
• Kalimnos;
• Limnos;
• Mykonos;
• Naksos;
• Kalimnos;
• Kos;
• Salamina;
• Samotraka;
• Skiathos;
• Skopelos;
• Thasos.

Różnorodność fauny i flory Morza Egejskiego

Część wysepek charakteryzuje się malowniczym, choć monotonnym krajobrazem, w którym dominują skały wulkaniczne i lokalna architektura. Inne obszary są znacznie bardziej zróżnicowane. Wyspy na Morzu Egejskim porastają m.in.:

• liczne gatunki traw i krzewów;
• gaje oliwne;
• bory sosnowe;
• lasy dębowe;
• drzewka cytrusowe;
• plantacje mastyksu.

Najważniejszymi – wg niektórych turystów również najsmaczniejszymi – „owocami” Morza Egejskiego są barweny, gąbki, kalmary, krewetki, makrele, ostroboki, ośmiorniczki, sardele i sardynki. Samych rekinów naliczono ponad 30 różnych gatunków. Dużym bogactwem rozmaitych odmian charakteryzują się także morskie walenie, w tym:

• delfiny;
• kaszaloty;
• morświny;
• wieloryby.

Morze Egejskie należy do najpiękniejszych zakątków Europy

Armatorzy organizują dłuższe i krótsze rejsy, które pozwalają nacieszyć się licznymi atrakcjami i odpocząć w otoczeniu rajskiej przyrody. W przeszłości wycieczki wielokrotnie obejmowały przepłynięcie przez Dardanele oraz Bosfor i podróż po Morzu Czarnym. Ze względu na agresję Rosji wobec Ukrainy takie propozycje znikną z ofert biur podróży na czas nieokreślony. Za tygodniowy, żeglarski rejs 10-osobowym jachtem z Aten po samym Morzu Egejskim trzeba zapłacić ok. 2500–3000 zł od osoby. Do tego trzeba doliczyć koszty dodatkowe w podróży. Cumowanie w porcie i wstęp do zabytków, muzeów czy na stanowiska archeologiczne wygenerują kolejne wydatki.

Każdy musi samodzielnie zdecydować, czy warto je ponosić. Inną, być może tańszą opcją, będzie wyjazd własnym samochodem do Grecji i przemieszczanie się pomiędzy wyspami na pokładzie jednego z licznych promów.

Morze Egejskie zapewni ci mnóstwo wrażeń oraz pięknych wspomnień, jeśli tylko dobrze zaplanujesz swoją wyprawę!