Heraklion na Krecie w Grecji. Połączenia, historia, atrakcje turystyczne. Co warto zobaczyć w Heraklionie?

Piękna pogoda, malownicze wybrzeże i krystaliczne wody Morza Egejskiego to tylko początek miejscowych atrakcji. Heraklion imponuje przede wszystkim zabytkami, niepowtarzalną architekturą i przebogatą historią. Niewątpliwie najbardziej rozpoznawalnym obiektem w regionie jest minojski pałac w Knossos. W mieście widać nie tylko wpływy greckie, ale też pozostałości rządów Cesarstwa Bizantyjskiego, Wenecjan czy Imperium Osmańskiego. Najlepsze plaże znajdują się zaledwie kilka kilometrów od miasta – zarówno na wschód, jak i na zachód od Heraklionu. Niedaleko centrum działa międzynarodowe lotnisko, a tutejszy port morski ma regularne połączenia promowe z innymi kurortami nad Morzem Śródziemnym. Przeczytaj i dowiedz się więcej!

Heraklion to inaczej Iraklion. Stolica i jedna z 4 jednostek regionalnych Grecji na wyspie Kreta

Centrum Heraklionu mieści się na jej północnych brzegach, nad Morzem Egejskim. Region Iraklion składa się z 7 kolejnych gmin – od wschodu miasto sąsiaduje z gminą Chersonisos, na zachodzie leży Malewizi, kolejne są położone dalej na południe. W największym mieście Krety mieszka blisko 140 tysięcy osób, czyli ok. 22,5% całej populacji wyspy. Regularnie na wypoczynek w tym regionie Grecji decydują się ponad 3 miliony turystów z całego świata w ciągu roku.

Współczesne centrum administracyjne wyspy przez wiele lat znajdowało się innym kreteńskim mieście. Na przełomie XIX i XX wieku to Chania, położona ok. 100 km na zachód stąd, pełniła funkcję głównego ośrodka władzy. Miasto Heraklion swoją aktualną pozycję w strukturach państwowych (od)zyskało w 1971 roku. Dużą rolę w jego rozwoju odgrywa międzynarodowy port lotniczy, położony ok. 4 km na północny wschód od centrum. Obsługuje nawet 8 milionów pasażerów rocznie.

Historia Heraklionu

Historia Heraklionu zaczęła się ok. 9–10 tysięcy lat temu. Z tego okresu pochodzą najstarsze ślady osadnictwa w tym rejonie Krety. Najstarszy port w tej części wyspy założono prawdopodobnie ok. 2000 roku p.n.e. – jednak nie ma na to twardych, niepodważalnych dowodów. W podobnym okresie powstały minojskie pałace w Fajstos i Knossos. Zmierzch kreteńskiej świetności nastąpił 400–700 lat później, do czego w dużej mierze przyczyniła się prawdopodobnie największa katastrofa naturalna starożytności. Wybuch wulkanu na Cykladach spowodował trzęsienie ziemi i tsunami, które dokonały niewyobrażalnych szkód. Dzieła zniszczenia dopełniły najazdy Dorów, w epoce hellenistycznej Kretę kontrolowali głównie egipscy Ptolemeusze, a po nich Rzymianie, Bizantyjczycy i Arabowie.

Dzisiejszy Heraklion założyli Saraceni w 824 roku, a swoją ufortyfikowaną osadę nazwali Chandak – od arabskiego słowa oznaczającego fosę, którą otoczyli miasto. Dawali schronienie piratom napadającym na cesarskie statki, więc w 961 r. z Konstantynopola wyruszyła wyprawa wojenna, która zakończyła się ponownym podbiciem Krety. Potem kontrolę nad Heraklionem sprawowali:

• Wenecjanie – wykup w 1204 r., zmiana nazwy na Candia/Kandia;
• Turcy – oblężenie zakończone w 1669 r., przemianowanie miasta na Megalo Kastro („Wielki Zamek”);
• Egipcjanie (1832–40, układ z Imperium Osmańskim);
• Turcy;
• Grecy – od 1898 r., po wycofaniu tureckich wojsk z wyspy (najpierw Heraklion stanowił część Republiki Krety, tę zaś włączono do Królestwa Grecji w 1913 r.).

Muzeum Archeologiczne i Muzeum Historii Krety

Niezwykle burzliwe dzieje to nie tylko wojny i dyplomacja, ale także sztuka czy architektura. Placówki w Heraklionie dysponują fantastycznymi zbiorami – więcej skarbów mają w całej Grecji tylko Ateny. Muzeum Archeologiczne koncentruje się na prehistorii i starożytności, od epoki neolitu do okresu Cesarstwa Rzymskiego. Mieści się w budynku, który powstał na miejscu weneckiego klasztoru św. Franciszka, zniszczonym przez trzęsienie ziemi. Do najcenniejszych zbiorów należą:

• ryton z głową byka;
• fragmenty pałacowych fresków z Knossos;
• posążek bogini z wężami;
• ceramika z Fajstos i antycznej willi Agia Triada;
• sarkofag z polichromiami z XV–XVII w. p.n.e.;
• pierścień króla Minosa.

Herakliońskie Muzeum Historyczne na Krecie prezentuje dzieła i przedmioty od początków chrześcijaństwa do współczesności. Jego siedzibą jest neoklasycystyczny obiekt z 1903 r. Głównym magnesem przyciągającym zwiedzających jest „Góra Synaj” – jeden z pierwszych obrazów, jaki namalował urodzony w Iraklionie El Greco. Muzeum Historii Krety nie tylko dba o eksponaty archeologiczne i etnograficzne, ale też angażuje się w działalność:

• badawczą;
• edukacyjną;
• kulturalną.

Pałac Knossos pod Heraklionem

Uchodzi za szczytowe osiągnięcie kultury minojskiej – to obowiązkowy punkt programu każdej zorganizowanej wycieczki po wyspie. Z miasta kursują tutaj regularne autobusy komunikacji miejskiej. Pałac Knossos leży ok. 6 km od Heraklionu. Część to antyczne ruiny z XX–XIV wieku p.n.e., część budowli stanowi rekonstrukcję. Za fragmentaryczną odbudowę odpowiada zespół sir Arthura Evansa, który w latach 1899–1905 prowadził tu szeroko zakrojone wykopaliska.

Za odkrywcę zabytku uchodzi Minos Kalokairinos – antykwariusz i archeolog, który odnalazł wschodnie wejście w 1878 r. Nie kontynuował prac, tylko je przerwał i wręcz ukrył swoje znalezisko, by Turcy wciąż rządzący na Krecie nie wywieźli bezcennych artefaktów. Określenie „Pałac Minosa” nawiązuje do mitologii, a nie postaci Kalokairinosa – w kreteńskim Knossos odnaleziono labirynt, który jak ulał pasuje do opowieści o minotaurze, jego ojczymie-królu oraz Dedalu i Ikarze.

Inne zabytki w Heraklionie – katedra Agios Minas, Port Wenecki, Twierdza Koules, fontanna Morosiniego

Agios Minas oznacza świątynię pod wezwaniem świętego Menasa. To majestatyczna, prawosławna cerkiew katedralna – jedna z największych w całej Grecji. Powstała w drugiej połowie XIX wieku, słynie z pięknych malowideł ściennych i obrazów na sklepieniu. Kolejne ciekawe budowle sakralne Heraklionu to kościół św. Tytusa (Agios Titos) z relikwiami pierwszego biskupa Krety oraz dawna bazylika św. Marka z XIII w., gdzie funkcjonuje Miejska Galeria Sztuki. Osoby zainteresowane dziełami religijnymi powinny odwiedzić także Muzeum Ikon, zlokalizowane w XVI-wiecznej bazylice św. Katarzyny Aleksandryjskiej (Agia Ekaterinis).

Wiele ciekawych zabytków pochodzi z czasów, kiedy miasto pozostawało pod kontrolą Wenecjan. Najważniejszy obiekt to Port Wenecki, który dzięki modernizacjom do dziś pełni funkcę przystani. Na jego terenie znajduje się Twierdza Koules z XVI w., nazywana także „Wodną Wieżą” (wł. Rocca al Mare). Dziś fortyfikacje pełnią funkcję centrum kultury i sztuki. Wokół centrum Heraklionu zachowały się spore fragmenty weneckich murów obronnych. Na terenie dawnego Bastionu Martinengo znajduje się grób Nikosa Kazantzakisa, autora powieści „Grek Zorba” i wielu innych dzieł literackich. Kolejną cenną pamiątką z dawnych czasów jest piękna Loggia Wenecka, gdzie mieści się prefektura Iraklionu. Renesansowy, nawiązujący do antyku budynek został zaprojektowany przez Francesco Morosiniego. Z jego inicjatywy powstała także słynna fontanna z czterema głowami lwów w centrum miasta, która zapewniała mieszkańcom Iraklionu wodę pitną.

Heraklion – pozostałe atrakcje turystyczne. Thalassocosmos, szlaki wokół miasta, plaże

Publiczne akwarium, znane także jako CretAquarium, należy do największych w Europie. Ma 1600 m² powierzchni, a w zbiornikach Thalassocosmos żyje ponad 2,5 tys. okazów, reprezentujących 250 różnych gatunków morskich stworzeń. Osoby zainteresowane przyrodą i nauką (oraz dobrą zabawą dla dzieci) mogą odwiedzić także:

• Dinosauria Park z modelami prehistorycznych gadów;
• planetarium Planet Crete;
• Muzeum Historii Naturalnej Krety.

Przez większą część roku panują tu doskonałe warunki do uprawiania sportów wodnych. Zwłaszcza kiedy wieje tzw. Meltemi. Tereny wokół Heraklionu świetnie nadają się na piesze wycieczki, można również wypożyczyć rower i pojechać w głąb wyspy. Tutejsze szlaki często prowadzą przez niezwykle malownicze wąwozy, m.in. Almiros, Aposelemis czy Kounaviano. Warto wybrać się także do jaskini Agia Paraskevi. Które plaże będą najlepszym miejscem na wypoczynek? W rankingach morskich kąpielisk na Krecie najczęściej pojawiają się:

• Amoudara;
• Amnissos;
• Analipsi;
• Gouves;
• Karteros;
• Malia;
• Potamos;
• Stalidas;
• Thessus.

Chcesz odwiedzić Heraklion? Sprawdź wskazówki dla podróżujących!

Stałe połączenia z Kretą mają linie operujące w Grecji, bezpośrednie loty z Polski zwykle są dostępne sezonowo. W lipcu i sierpniu do Iraklionu przylatuje lub przypływa wielu turystów. Promy kursują do i z m.in. Pireusu, Ios, Mykonos, Paros, Santorini czy Rodos. W szczycie sezonu na plażach, w restauracjach, tawernach czy dyskotekach robi się gwarno i tłoczno. Heraklion zapewnia tyle atrakcji, że warto wygospodarować wcześniej nieco więcej „kieszonkowego” na dodatkowe bilety wstępu czy pamiątki.