Zamek w Oporowie – siedziba rodu Oporowskich

Zastanawiasz się co zwiedzić w województwie łódzkim? Bez wątpienia warto odwiedzić Zamek w Oporowie. Niewielka rezydencja to piękny przykład późnego gotyku w budownictwie mieszkalnym. Zamek szczęśliwie przetrwał zawieruchy historii i obecnie można podziwiać go w niemal niezmienionej formie. Jak najlepiej dojechać do Oporowa i co warto wiedzieć o siedzibie Oporowskich oraz funkcjonującym w niej muzeum?

Historia zamku w Oporowie

Zamek w Oporowie znajduje się na sztucznie usypanej wyspie, odgrodzonej głęboką fosą. Rezydencja na planie czworoboku składa się tak naprawdę z kilku budynków, które otaczają wewnętrzny dziedziniec. Taki układ architektoniczny wraz z umiejscowieniem budynku stanowi ewenement na skalę całego kraju. Zamek został wybudowany około 1440 roku. Jego budowę wiążemy z postacią Mikołaja Oporowskiego, który pełnił wówczas funkcję wojewody łęczyckiego. Po śmierci fundatora zamek przekazywany był kolejnym spadkobiercom w obrębie rodziny.

Historię budowy zamku możemy podzielić na trzy etapy. Pierwszy i drugi z nich możemy przypisać Mikołajowi, natomiast trzecią fazę zrealizował jego syn Władysław. W pierwszej kolejności powstała charakterystyczna obronna wieża, czyli tzw. donżon, znajdujący się w jednym z narożników zamku. Następnie dobudowano do niego zabudowę z ceglanych murów. Trzecia faza obejmowała budowę bramy wjazdowej oraz jednego z zamkowych skrzydeł. W swojej ostatecznej wersji budynek posiadał dziedziniec, wokół którego wznosiły się rezydencjonalne budynki mieszkalne, mury obronne, baszta, kaplica i donżon. Całość można podziwiać w niemal niezmienionej formie do dziś.

Podczas swojej długiej historii zamek w Oporowie przeszedł wiele ataków ze strony wojsk szwedzkich. Jeden z nich doprowadził do wielkiego pożaru, który uszkodził fragment dachu i konstrukcji budynku. Szczęśliwie ogień udało się ugasić, a drobne prace naprawcze przeprowadzone w XVII, XVIII i XIX wieku pozwoliły przywrócić spójny wygląd i dawną świetność zamku. Wykonano wówczas barokowe otwory okienne i wprowadzono ozdobne sztukaterie do wnętrz. W 1840 roku dobudowano także taras przed mostem i ozdobne wejście na dziedziniec.

W 1962-1965 roku wykonano pracy renowacyjne, w ramach których usunięto późniejsze nawarstwienia, odsłaniając ceglaną konstrukcję budynku. Przywrócono także pierwotny wygląd dachu, ganków oraz gotyckich portali. Dzięki temu zamek odzyskał swoją dawną urodę oraz charakterystyczny styl, który czyni go obiektem wyjątkowym w skali kraju. Od 1949 roku na terenie zamku znajduje się muzeum, prezentujące dzieła sztuki i rzemiosła ręcznego gromadzone od XVI do XX wieku. Cześć obiektów jest związana z historią zamku, część ukazuje historię regionu.

Muzeum na zamku – zwiedzanie

Zamek w Oporowie jest niezwykle urokliwy, ale niewielki. Z tego powodu zwiedzanie jego wnętrz nie powinno zająć ci dużo czasu. Całość ekspozycji można obejrzeć w około pół godziny. Oglądanie wnętrz najlepiej rozpocząć na parterze od pomieszczenia wejściowego, czyli tzw. sieni. Wewnątrz możemy podziwiać zabytkowe XIX-wieczne meble, okazały fortepian oraz klasycystyczne dekoracje ścienne.

Przechodząc dalej, trafiamy do niewielkiego skarbczyka, w którym znajdują się m.in. barokowe szafy, rosyjski stolik z XVIII wieku oraz moskiewska ikona ze św. Jerzym. Ciekawe eksponaty stanowią zabytkowe przedmioty sztuki użytkowej oraz broń myśliwska. Kolejne pomieszczenie to nieco większa sala, w której można zobaczyć, jak wyglądała oryginalna zbroja rycerska oraz przyjrzeć się poszczególnym elementom zbroi husarskiej. Uzupełnieniem wystroju są obrazy i rzeźby wykonane z kości słoniowej.

Piętro zamku w Oporowie to przede wszystkim pomieszczenia prywatne. Wśród nich kolejno przechodzimy przez mały, w pełni umeblowany salon, przestronną jadalnię oraz sypialnię urządzoną w stylu neogotyckim. W każdym z pomieszczeń możemy dodatkowo podziwiać przedmioty użytkowe i eksponaty pochodzące z czasów dawnych rezydentów. Tak pomyślana ekspozycja pozwala przenieść się w czasie i wyobrazić codzienne życie dawnych mieszkańców.

Muzeum na zamku w Oporowie oferuje ciekawą ofertę edukacyjną. Lekcje muzealne dedykowane są głównie uczniom szkół podstawowych i średnich. Ich tematy koncentrują się wokół sztuki romańskiej, gotyckiej, barokowej i klasycystycznej. Zajęcia dotyczą także dziedzictwa historycznego regionu, w tym tradycji i obyczajów oraz innych zabytków na terenie województwa łódzkiego.

Na terenie posiadłości znajdują się także osobne zabudowania. Są to Domek Szwajcarski i Domek Neogotycki. Obiekty pełniły niegdyś funkcje rekreacyjne, obecnie w jednym z nich można skorzystać z noclegu w stylizowanych pokojach gościnnych. Wokół zabudowań rozpościera się przepiękny park o imponującym rozmiarze 11 ha. Spacerując romantycznymi alejkami, możemy podziwiać rzadkie gatunki drzew i roślin. Wstęp na teren parku jest otwarty i bezpłatny.

Zamek Oporów – ciekawostki

Historyczna i urokliwa sceneria zamku często wykorzystywana była podczas kręcenia filmów kostiumowych. Zrealizowano tu między innymi dramat „Horsztyński” z udziałem Michała Żebrowskiego i Zbigniewa Zapasiewicza oraz „Przypadki starościca Wolskiego”, w którym zagrali Anna Dymna i Tomasz Stockinger. Na terenie parku i zamku odbywają się także liczne sesje zdjęciowe.

Legenda o białej damie

Zamek w Oporowie może się także poszczycić swoją legendą o Białej Damie. Jak to często bywa w legendach, jest to niezwykła historia miłości dwojga kochanków. Biała Dama była niegdyś mieszkanką rezydencji. Piękna kasztelanka zakochała się ze wzajemnością w zakonniku przebywającym w zakonie w pobliżu zamku. Oba obiekty były połączone podziemnym tunelem, który kochankowie wybierali na miejsce swoich schadzek.

Pewnego dnia, gdy zakochani mieli się spotkać, nad zamkiem rozpętała się gwałtowna burza. Gdy kasztelanka zmierzała na spotkanie z kochankiem, jeden z piorunów trafił w sklepienie tunelu, który zawalił się nad jej głową, dając tym samym kres zakazanej miłości. Podobni w miejscu, w którym doszło do tego zdarzenia, do dzisiaj tkwi głaz, uznawany przez miejscowych za symbol sprawiedliwości. Inni z kolei twierdzą, że w okolicy zamku nocami można zobaczyć białą postać, która przechadza się po parku i nawołuje kochanka.

Zamek w Oporowie – informacje praktyczne

Zamek w Oporowie jest dostępny dla turystów przez cały rok. Zamkowy park można odwiedzać w godzinach od 08:00 do 20:00 w miesiącach letnich oraz od d 08:00 do 17:00 w miesiącach zimowych. Wejście na teren parku nie jest biletowane. Zamkowe muzeum można odwiedzać codziennie. Od początku maja do końca września ekspozycja czynna jest w godzinach 10:00 – 17:30, a poza sezonem do godziny 15:00. Kasa biletowa zamykana jest na pół godziny przed zamknięciem całego obiektu. Bilet wstępu to wydatek:

• 11 zł za bilet normalny,
• 7 zł za bilet ulgowy.

Zamek w Oporowie – siedziba rodu Oporowskich

Zamek w Oporowie to unikatowy przykład późnogotyckiego budownictwa mieszkalnego otoczonego fosą. Niewielki zamek jest niezwykle urokliwy i zachwyca niecodzienną architekturą, która stała się scenerią wielu ekranizacji filmowych. W danej siedzibie rodu Oporowskich mieści się muzeum prezentujące życie codzienne dawnych mieszkańców oraz ciekawą historię regionu. Dużą atrakcją dla zwiedzających jest możliwość spacerowania po otaczającym zamek parku. Na jego terenie znajdują się Domek Szwajcarski oraz Domek Gotycki z klimatycznym hotelem i możliwością noclegu. Obiekt jest udostępniany dla zwiedzających przez cały rok.

Fot.: Mrksmlk via Wikipedia, CC BY-SA 3.0 PL