Grecką nazwę Lesbos (Λέσβος) zapisuje się także jako Leswos, Lesvos, Lésvos oraz Lésbos. Sami Grecy czasami używają określenia Mitilini, Mitylene lub Mitylena, w odniesieniu do jej roli w mitologii. Tak samo nazywa się niespełna 30-tysięczne miasto, które pełni funkcje stolicy wyspy. Mieszczą się tu urzędy i siedziby władz gminy oraz jednostki regionalnej Lesbos, która wedle podziału administracyjnego kraju należy do regionu Wysp Egejskich Północnych. Głównym punktem miejscowości jest port dla promów i statków turystycznych. Do największych atrakcji należą skamieniały las z listy geoparków UNESCO, plaże z czerwonym piaskiem, antyczne ruiny, muzea archeologiczne oraz miejsca związane ze starożytną poetką Safoną. Jej homoerotyczne liryki i nazwa wyspy przyczyniły się do powstania określenia lesbijka.
Lesbos na Morzu Egejskim – informacje geograficzne. Przyroda, klimat, pogoda
Malowniczy krajobraz wyspy ukształtowały liczne procesy wulkaniczne i tektoniczne, w tym liczne trzęsienia ziemi. Niektóre były tak silne, że odczuwano je nawet w Atenach. Aktualną szatę roślinną ukształtowała działalność człowieka. Dominują gaje oliwne, bory sosnowe i lasy kasztanowe, zasadzone z myślą o produkcji oliwy czy drewna. Skamieniały Las na Lesbos to pozostałości flory subtropikalnej i fauny sprzed ok. 18,5 miliona lat. Geopark zajmuje ok. 150 km², a za jego powstanie odpowiadają wybuchy wulkanów i grube warstwy materiałów piroklastycznych wymieszanych z lawą, popiołem i błotem. Taka mieszanka pozwoliła na zachowanie w niezłym stanie szczątków prehistorycznych ssaków oraz pni, gałęzi, liści i owoców m.in.:
- dębów;
- sekwoi;
- sosen;
- innych drzew iglastych.
Pod względem geograficznym Lesbos znajduje się na obszarze Azji – ze szelfem kontynentalnym we wschodniej części Morza Egejskiego. Od tureckich wybrzeży kontynentalnych dzieli ją ok. 10–12 kilometrów. Podobnie jak archipelag Wysp Egejskich i cała Grecja, charakteryzuje się śródziemnomorskim klimatem. Lato jest długie, suche i gorące, natomiast zima krótka i umiarkowanie chłodna. Tylko w styczniu średnie minimalne temperatury w ciągu doby spadają poniżej 10°C.
Mitylena, Plomari, Skala Sikaminia i inne – lokalne kurorty na greckiej wyspie Lesbos
Militini leży we wschodniej części wyspy. Miasto szczyci się tym, że było pierwszą demokratyczną polis w starożytnej Grecji, warto zobaczyć także tutejszą statuę wolności z 1930 r. Oprócz portu posiada przystań jachtową, lotnisko, tu mieści się też główna siedziba Uniwersytetu Egejskiego i bogato zdobiony kościół Agios Athanasios. Mitylena charakteryzuje się zróżnicowaną linię brzegową – piaszczyste plaże kontrastują z odcinkami kamienistymi i skalistymi klifami. Plomari znajduje się na południowym skraju lądu, to drugie największe miasto na Lesbos. Dziś dysponuje najnowocześniejszą mariną, w przeszłości było jednym z głównych ośrodków handlu i inżynierii morskiej. Słynie również z produkcji oliwkowego mydła.
Wioska Skala Sikaminia na północy to lokalny symbol kosmopolityzmu i pokoju. W latach 20. XX w. przez Lesbos przewinęło się wielu przymusowych migrantów – na mocy traktatów międzynarodowych chrześcijanie mieli przenieść się do Grecji, a muzułmanie zamieszkać w Turcji. Tutaj często okazywało się, że ludzie mijający się po drodze jednak potrafią koegzystować. Skala Sikaminia ma kilka pomników i tablic przypominających o tych czasach. Miejscowość słynie również z ikony Madonny Syreny w lokalnym kościółku. Warto wiedzieć, które miejscowości na wyspie należą do najciekawszych, a są to:
- Kalloni nad zatoką o tej samej nazwie;
- Anaxos Skoutarou z licznymi ośrodkami SPA&Wellness;
- Polichnitos z gorącymi źródłami;
- Sigri z zamkiem i Muzeum Historii Naturalnej (znane też jako Muzeum Skamieniałego Lasu);
- Agiassos z cerkwią Panagia Vrefokratoussa i wieloma innymi celami pielgrzymek;
- Mantamados (Mantamados) z klasztorem Michała Archanioła Michała;
- Petra z kościołem Panagia Glukofilousa;
- Molyvos (Mithymna) z pozostałościami średniowiecznego zamku i muzeum w dawnych łaźniach tureckich.
Ślady historii Grecji na Lesbos. Zabytki, ruiny i muzea na wyspie, które warto zwiedzić
Najstarsze ślady obecności człowieka znalezione podczas prac archeologicznych pochodzą z neolitu, sprzed ok. 7–9 tysięcy lat. Na Lesbos krzyżowały się wpływy kultury mykeńskiej i trojańskiej. Tutaj miaszkała i tworzyła nie tylko Safona, ale też Ezop – znany z satyrycznych i moralizatorskich bajek, w których zwierzęta miały ludzkie cechy. Od XVI w. p.n.e. władanie nad wyspą wielokrotnie przechodziło z rąk do rąk – kontrolowali ją m.in. Pelazgowie, Achajowie, Eolowie, Persowie, Macedończycy, Egipcjanie, wreszcie Rzymianie. Do dziś przerwał akwedukt z czasów cesarstwa, Mória. Później tereny znalazły się pod zarządem Bizancjum, a kolejnym państwem, które było w stanie ustabilizować swoje rządy w regionie, było Imperium Osmańskie. Grecy zajęli Lesbos w 1912 r.
Na terenie wyspy znajdują się pozostałości po 3 dużych, średniowiecznych twierdzach obronnych. Największy jest zamek w Mitylenie z czasów Cesarstwa Bizantyńskiego – zachował się w najlepszym stanie. Na 60 akrach mieszczą się m.in. brama ottomańska, magazyn prochu, łaźnie, Wieża Królowej oraz meczet Kule. Ruinami w Sigri nikt się nie zajmuje, ale wciąż (jeszcze) jest co oglądać. Natomiast pozostałości zamku w Molyvos często wykorzystywane są do różnych inicjatyw kulturalnych. Miłośnicy historii, którzy wybierają się na Lesbos, powinni pamiętać jeszcze o takich miejscach, jak:
- starożytna świątynia Messon;
- Muzeum Teriade w Vari;
- Muzeum Archeologiczne w Mitilini;
- kościół Theotokos z relikwiami św. Walentego;
- bazylika Agios Andreas w Eressos z pierwszych lat chrześcijaństwa;
- pozostałości akropolu Pyrra;
- monument przy wodospadach Klapádos;
- Muzeum Thelopilou;
- Studnia Achillesa.
Najlepsze plaże Lesbos. Kąpieliska, malownicze zakątki, ośrodki sportów wodnych
Jeśli przyjeżdżasz na wakacje do Grecji, by plażować nad morzem, tutaj masz wyjątkowo duży wybór. Drobny piasek, tereny żwirkowe i kamieniste, klify ze skałami – co tylko lubisz. Za najpiękniejsze kąpieliska na Lesbos uchodzą Petra, Eressos oraz Vatera. Na najczęściej odwiedzanych – m.in. Karavoilia, Anaxos, Tsipouri, Plomari, Molyvos, Skala Kallonis, Eftalou, Tavari i wiele innych – często istnienie możliwość wypożyczenia sprzętu plażowego i sportowego. Na wyspie można uprawiać m.in. windsurfing, kitesurfing, żeglarstwo, czy nurkowanie. Jeśli wolisz odpoczywać na uboczu, a wypożyczalnie nie są ci do niczego potrzebne, możesz pojechać na jedną z wielu plaż na uboczu, np.:
- Tsichilodas;
- Chrousos;
- Podaras;
- Evaggelistria;
- Ligonari;
- Lapsarna;
- Kampos;
- Mpaloutsos;
- Tsichranta;
- Kagia.
Pozostałe atrakcje turystyczne – krótki przewodnik. Lesbos i rozrywkowe wakacje
Warto odwiedzać lokalne tawerny i restauracje, prowadzone przez mieszkańców wyspy w tutejszych miastach i wioskach rybackich. Zarówno ze względu na tradycyjne, greckie potrawy, jak i trunki. Winnice na wyspie zdobyły sobie zasłużoną renomę, jednak specjałem Lesbos stało się ouzo – alkohol wytwarzany na bazie anyżu. W Plomari znajdują się nawet poświęcone mu muza, jedno zlokalizowane w XIX-wiecznej destylarni. Miłośnicy tańców, dyskotek i szalonej zabawy również powinni być zadowoleni. Bary oraz nocne kluby wciśnięte w wąskie uliczki tętnią życiem, choć poza sezonem niektóre lokale pozostają nieczynne.
Jak łatwo się domyślić, wyspę Lesbos szczególną estymą darzą osoby LGBT, a zwłaszcza kobiety. Boom i moda na wspólne wyjazdy lesbijek zaczęła się w latach 70. XX wieku – ku głośnemu niezadowoleniu części mieszkańców. Safona, dzięki której powstała poezja liryczna, przez wiele lat mieszkała w Eressos, nad zachodnim wybrzeżem. Tutaj stworzyła thassos ku czci Afrodyty i muz, gdzie kształciła i wychowywała wiele młodych dziewczyn, zanim te wyszły za mąż. W sąsiedniej, nadmorskiej wiosce Skala Eresou, znajduje się wyjątkowo dużo miejsc imprezowych.
Kiedy warto jechać na Lesbos, jak się tam dostać? Garść informacji praktycznych
Z uwagi na warunki pogodowe sezon turystyczny w tej części Grecji trwa od kwietnia do listopada. Szczyt przypada na miesiące wakacyjne – czerwiec, lipiec, sierpień i wrzesień. W tym samym czasie na Lesbos przybywało najwięcej uchodźców w trakcie kryzysów migracyjnych z ostatnich. Wyspa była miejscem, gdzie powstało wiele tymczasowych obozów. Na Lesbos można się dostać drogą morską lub powietrzną – ewentualnie pojechać do Grecji samochodem a w Pireusie wjechać na prom. Bezpośrednie loty z Polski do Mityleny/Militini organizowane i realizowane są wyłącznie sezonowo.
Można zaryzykować stwierdzenie, że w regionie zawsze dużo się dzieje. Nie zawsze są to dobre wieści z punktu widzenia turystów, którzy chcieliby odpocząć na plażach na wyspie. Do wydarzeń historyczno-społecznych dochodzą zaniedbania władz państwowych i lokalnych. W przeszłości powstało wiele raportów o tym, że potencjał tego miejsca nie jest właściwie wykorzystany – przydałoby się więcej inwestycji i działań promocyjnych. Lesbos to wyspa, która dużo zyskuje po bliższym poznaniu… o ile okoliczności sprzyjają wczasowiczom.
Zobacz też:
- Wyspy greckie – popularne i mniej znane. Poznaj wyspy Grecji i zobacz, dokąd warto wybrać się na wczasy!
- Wybierasz się na wakacje? Sprawdź, ile trwa lot do Grecji
- Lefkada – postaw na wakacje na jednej z greckich plaż!
- Mykonos – czym może zaskoczyć ta popularna grecka wyspa?
- Pireus (zapis grecki Πειραιάς) – miasto i port pod Atenami. Mini-przewodnik po atrakcjach Grecji
- Kefalonia – urokliwe miejsce na Morzu Jońskim. Postaw na greckie wakacje!
- Miejscowość Kolymbia – wczasy w hotelu Kolymbia Star blisko plaży, na greckiej wyspie Rodos
- Wyspa Kos, Grecja – atrakcje turystyczne. Sprawdź, co warto zobaczyć na Kos i zaplanuj udane wczasy w Grecji!
