Góra Ślęża i jej tajemnice. Co warto wiedzieć o Śląskim Olimpie?

Sudety mogą się pochwalić licznymi atrakcjami i malowniczymi zakątkami. Choć Ślęża nie jest ani najwyższym punktem na ich mapie, zalicza się do grona najchętniej zdobywanych szczytów sudeckich. Decyduje o tym kilka czynników, m.in. ciekawa historia, tajemnicza atmosfera oraz korzystna lokalizacja.

Góra Ślęża i jej miejsce na mapie Dolnego Śląska

Wielkim walorem Ślęży jest jej położenie. Z Wrocławia możesz tu dojechać w ciągu godziny, jeszcze szybciej dotrzesz tu ze Świdnicy lub coraz chętniej odwiedzanego przez turystów Wałbrzycha. Najlepszym punktem wypadowym na Ślężę pozostaje jednak Sobótka – miasteczko, z którego na Śląski Olimp prowadzi kilka szlaków turystycznych o różnym stopniu trudności.

Sama Ślęża, doskonale widoczna z A4, przyciąga swoją charakterystyczną sylwetką. Choć liczy ona sobie tylko 718 m n.p.m., góruje nad okolicą. Z popularnej autostrady świetnie widać samą Ślężę (czyli najwyższy szczyt masywu) oraz Radunię (573 m n.p.m.), które wspólnie tworzą najsłynniejszy masyw Przedgórza Sudeckiego. Jest on zaliczany do Korony Gór Polski, zatem chętnych na jego zdobycie nie brakuje.

Góra Ślęża dla historyków i geologów

Góra Ślęża to nie tylko gęsta sieć szlaków turystycznych, dzięki którym można spędzić tu wolny czas w aktywny sposób. To wiele historycznych i geologicznych ciekawostek, które skutecznie przyciągają tu miłośników nauki.

Góra Ślęża dla geologów

Ślęża to ciekawy cel wyprawy geologicznej, a budowa tej góry z pewnością zasługuje na uwagę. Masyw ten zbudowany jest z twardych, odpornych na wietrzenie skał, dzięki czemu Ślęża góruje nad otaczającymi ją terenami: Równiną Wrocławską i Kotliną Dzierżoniowską. Jeśli interesujesz się budową Ziemi, w trakcie wędrówek po Ślęzy dostrzeżesz skały magmowe (reprezentowane m.in. przez granity) oraz skały metamorficzne (m.in. amfibolity).

Góra Ślęża i jej dzieje

Nazwa Ślęża utrwaliła się już w XII wieku. Nawiązuje ona do słowa ślęg (oznaczającego dawniej tereny podmokłe), od którego wzięły się też inne lokalne nazwy, m.in. rzeki Ślęży. Dla miłośników historii ważni są też Ślężanie. Było to plemię, które dawniej zamieszkiwało okolice góry Ślęży i Wrocławia. Dzieje Ślęży nie ograniczają się jednak tylko do Ślężan i ich działalności. Co warto wiedzieć?

Z pewnością góra Ślęża była odwiedzana w celach religijnych już w 700 lat p.n.e., zatem dzieje kultu religijnego w tym miejscu sięgają epoki brązu. Od X i XI wieku chrześcijaństwo zaczęło wypierać kult solarny, choć jeszcze przez pewien czas Słowianie hucznie obchodzili tu święto Kupały. Dziś zaglądają tu pielgrzymi i turyści, którzy chcą nacieszyć się relaksem w pięknym otoczeniu.

Góra Ślęża – jakie atrakcje czekają na jej zboczach na turystów?

Ślęża, często nazywana Śląskim Olimpem lub Świętą Górą Ślężan, jest bohaterką wielu legend i tajemniczych opowieści. Dość wcześnie zyskała ona sławę. Już w XI wieku pisał o niej niemiecki kronikarz Thiethmar, który zwrócił uwagę na odprawiane tu obrzędy religijne. Wiadomo, że zanim na jej szczycie stanął klasztor i kościół Nawiedzenia NMP, była ona ważnym ośrodkiem kultu pogańskiego. Na co musisz zwrócić uwagę w trakcie wędrówki po tutejszych szlakach?

Śladami dawnych wierzeń

Tajemnicze kamienne rzeźby na zboczach Ślęży do dziś przypominają nam o tym, że góra ta była ważnym ośrodkiem kultu jeszcze w czasach przedchrześcijańskich. Jak wyglądały pogańskie obrzędy odprawiane w tym miejscu? Na to pytanie trudno odpowiedzieć. Wyobraźnię pobudzają za to celtyckie rzeźby oraz pozostałości kamiennych wałów kultowych. Nie brak tu również kamieni, na których przed wiekami wyryty został znak ukośnego krzyża.

Najsłynniejsze rzeźby, z jakimi się tu spotkasz, to:

• Grzyb lub tułów mnicha;
• Panna z rybą;
• Niedźwiedź, często nazywany misiem ślężańskim.

Wszystkie te rzeźby zostały wykonane z granitu, który jest skałą powszechnie występującą w masywie Ślęży. A że granit wykazuje się dużą odpornością, wykonane z niego przedmioty kultu przetrwały tu naszych czasów w bardzo dobrym stanie. Obecnie takie atrakcje sprawiają, że Ślęża jest miejscem idealnym dla miłośników tajemnic, dla których wizyta w pogańskim miejscu kultu może się okazać wyjątkową przygodą.

Słowiański ośrodek kultowy i chrystianizacja

W okresie chrystianizacji w rejonie Ślęży bardzo aktywnie działali Augustianie, którzy opiekowali się m.in. słynną Wyspą Piaskową we Wrocławiu. To właśnie im komes Piotr Włostowic przekazał masyw Ślęży na własność, przy okazji fundując na jej szczycie zespół klasztorny wraz z kościołem pod wezwaniem Nawiedzenia NMP. Świątynia ta do dziś służy wiernym odwiedzającym górę Ślężę, a jej wieża doskonale sprawdza się jako punkt widokowy.

Schronisko na Ślęży

Turystyka w rejonie Ślęży zaczęła się rozwijać dość wcześnie. Już w XIX wieku była ona częstym celem wypraw dla niemieckich studentów, którzy przybywali to z Wrocławia na trwające nawet kilka dni komersy. Później góra Ślęża stała się celem licznych rajdów, skutkiem czego była budowa pierwszego obiektu turystycznego na szczycie góry. Powstał on w latach 30. XIX wieku, jednak do naszych czasów nie zachował się po nim żaden ślad.

Turyści, którzy wejdą na szczyt góry Ślęża, mogą dziś odpocząć w popularnym schronisku. To Dom Turysty PTTK im. Romana Zmorskiego. Obiekt, który obecnie stoi na szczycie góry, został oddany do użytku w 1908 roku. Jego patronem został Roman Zmorski – romantyczny związany z Mazowszem, który w 1848 roku przebywał na Ślęży, a swoją wizytę upamiętnił wpisem do księgi gości.

Co jeszcze zobaczysz na górze Ślęży?

Na Ślęży zobaczyć również takie ciekawostki, jak:

• RTCN Ślęża z 1958 roku, z charakterystycznym masztem nadawczym o wysokości 136 metrów;
• ruiny zamku z XIII wieku;
• krzyż milenijny z 2000 roku;
• wieża o wysokości 12 metrów, wzniesiona jeszcze przed wybuchem II wojny światowej.

Góra Ślężą dla piechurów. Informacje praktyczne

Chcesz poznać Ślężę i jej tajemnice? Zobacz, na jakie trasy piesze warto postawić.

Najpopularniejsze szlaki na Ślężę

Na Ślężę prowadzą:

• szlak czerwony: Sulistrowice (zalew) – Ślęża;
• szlak żółty z przełęczy Tąpadła na Ślężę (najkrótsza trasa prowadząca na szczyt);
• szlak niebieski z przełęczy Tąpadła na Ślężę (uznawany za jeden z najbardziej atrakcyjnych pod względem krajobrazowym);
• szlak niebieski: Sobótka Zachodnia – Ślęża;
• szlak żółty: Sobótka (Przełęcz pod Wieżycą) – Ślęża.

Co warto zobaczyć w okolicy?

Wycieczkę na Ślężę warto połączyć ze zwiedzaniem ciekawych miejsc leżących u jej stóp. Na uwagę zasługuje Sobótka, w której czeka słynne Muzeum Ślężańskie. Urządzona w nim ekspozycja pozwala poszerzyć wiedzę na temat Ślęży i jej przyrody, prezentuje też w ciekawy sposób informacje na temat plemion zamieszkujących niegdyś jej zbocza oraz ich wierzeń. Możesz też zaplanować trasę po masywie Ślęży w taki sposób, by przy okazji zwiedzić rezerwat archeologiczny w Będkowicach.

Jeśli zaczynasz wędrówkę w Sobótce, zajrzyj do schroniska na słynnej Przełączy pod Wieżycą. Wielu turystów ceni to miejsce za klimat, dzięki któremu Dom Turysty PTTK im. Bogusza Zygmunta Stęczyńskiego „Pod Wieżycą” od prawie stu lat jest ważnym punktem na turystycznej mapie Dolnego Śląska. A ponieważ w pobliżu schroniska znajduje się duży parking, wielu zmotoryzowanych spacerowiczów tu zaczyna i kończy swoją wycieczkę na szczyt Ślęży.

Wiesz już, jakimi atrakcjami oczaruje cię góra Ślęża, wiesz też, jak zaplanować wycieczkę na jej teren. Bez względu na to, jakim szlakiem będziesz wędrować po jej zboczach, możesz przeżyć wspaniałą przygodę i nacieszyć się pięknymi widokami.