Waluta Iranu – rial irański czy toman? Jak płacić podczas pobytu w tym kraju? Najważniejsze informacje

Sytuacja w Iranie jest, mówiąc delikatnie, skomplikowana. Tamtejsza gospodarka ma coraz większe problemy, a to przekłada się na zawirowania giełdowe. Historyczna waluta Iranu, rial irański, jest obecnie bardzo słaba. W 2020 roku rząd tego kraju zdecydował o wprowadzeniu tomanów, które nie są jednak uznawane na świecie, gdzie cały czas obowiązującą walutą Iranu jest rial. Pytanie brzmi – jak się w tym wszystkim połapać?

Rial irański – historia i najważniejsze informacje

Pierwsze wzmianki o rialach pochodzą z 1798 roku, gdy pojawiła się moneta o wartości 1250 dinarów. W takiej czy innej formie waluta funkcjonowała na terenie obecnego Iranu. Obecnego kształtu nabrała w 1932 roku i funkcjonuje do dzisiaj. Oczywiście w międzyczasie zmieniały się ustawy i przepisy, a także – co naturalne – wartość riala. W tej chwili mamy do czynienia z nie do końca zrozumiałym podziałem na riale i tomany. Te ostatnie wprowadzono w 2020 roku.

Podział waluty

1 rial (IRR) dzieli się na 100 dinarów. Z powodu niskiej wartości waluty dinary nie są powszechnie używane. Wprowadzono za to wspomniane już tomany – w założeniu 1 toman równa się 10 rialom. W obiegu dostępne są następujące jednostki monetarne:

• monety: 50, 100, 250, 500 riali;
• banknoty: 100, 200, 500, 1000, 2000, 5000, 10000, 20000, 50000 riali.

Banknoty o niższych nominałach – od 100 do 5000 – nie są praktycznie używane, ponieważ ich wartość jest zbyt niska.

Waluta Iranu – aktualny kurs

Kurs waluty Iranu jest od wielu miesięcy dramatycznie niski. Wynika to oczywiście z bardzo dużej inflacji, która panuje w tym kraju, a także nałożonych na tej kraj sankcji. Obecnie 1 IRR kosztuje 0,00011 PLN. W tych okolicznościach dużo bardziej przejrzystym porównaniem będzie, że za 1000 IRR zapłacić trzeba 0,11 PLN. Widać więc wyraźnie, że powód, dla którego wspomniane wcześniej niższe nominały nie są praktycznie używane, jest w pełni uzasadniony.

Bankomaty i płatność bezgotówkowa w Iranie

Jadąc do Iranu, przygotuj się na problemy związane z płatnościami. Wymieniaj walutę na możliwie jak największe nominały, żeby uniknąć problemu noszenia ze sobą dużych ilości banknotów. Znalezienie riali, a tym bardziej tomanów w polskich kantorach może być dużym problemem. Rozwiązaniem jest przyjazd do Iranu z twardą walutą – dolarami amerykańskimi lub euro. Wymiana na miejscu jest możliwa, choć trzeba uważać na oszustów zawyżających kursy.

W Iranie jest bardzo mało bankomatów, a nawet jeśli są – nie obsługują najbardziej znanych kart (Visa, Maesteo czy MasterCard). Jedynie te wydawane przez irańskie banki. W tych okolicznościach lepiej nie ryzykować. Podobnie ma się sytuacja z transakcjami bezgotówkowymi. Handel w Iranie kwitnie głównie na bazarach i straganach, gdzie przyjmowana jest jedynie gotówka. Jedyny środek płatniczy mający wartość dla przeciętnego Irańczyka.

Ceny w Iranie a sankcje

W państwach islamskich, takich jak Iran, ceny często są niższe, niż w Europie. Jeśli planujesz robić zakupy na straganach, na pewno zauważysz, że wiele produktów można kupić sporo taniej. Można się również targować. Ceny mogą się wahać w zależności od sprzedawcy i miejsca, w którym się je kupuje.

Uogólniając jednak, w Iranie podstawowe produkty kupić można w następujących cenach (w przeliczeniu na złotówki):

• chleb – bochenek: 2 PLN;
• papierosy – opakowanie: 3 PLN;
• obiad: 10 PLN;
• woda mineralna – 1,5 litra: 2 PLN;
• piwo alkoholowe (tylko na czarnym rynku): 40 PLN.

Nowa waluta Iranu miała poprawić komfort transakcji gotówkowych, ale wprowadziła jeszcze większe zamieszanie. Obcokrajowcy mogą mieć problem ze zrozumieniem, jak to wszystko działa, co doprowadza do oszustw i nadużyć. Dodatkowo przyjezdni muszą liczyć się z tym, że będą mieli problemy z wymianą gotówki na walutę Iranu – niezależnie od tego, która tam faktycznie obowiązuje. Rozwiązanie dotyczące płatności są rozwiązywane centralnie, czyli przez rząd, ale ulica o wolny rynek rządzą się swoimi prawami. Na początku może być trudno je zrozumieć i się do nich dostosować.